Schrony i ukrycia - współczesne budowle ochronne

Zadania schronów i ukryć

Budowle ochronne są wciąż uważane za najskuteczniejszy zbiorowy środek ochrony przed bronią masowego rażenia oraz konwencjonalnymi środkami rażenia*.

* Zaleca się stosować rozwiązania techniczne dostosowane do potrzeb i możliwości, w tym nawet ukrycia o bardzo małym stopniu osłonności, a także obiekty schronowe różnej odporności dostosowane do szerszych programów osłonowych.
(Allied Joint Doctrine for Force Protection, NSA NATO, November 2007).

Warto podkreślić, że w określonych systemach obronnych i ochronnych schrony i ukrycia pełniły zawsze rolę narzędzi pomocniczych, a nie jedynego sposobu rozwiązania określonego problemu bezpieczeństwa [13]. Ciągle aktualne pozostaje zadanie rozśrodkowania ludności - ewakuacji masowej ludności, która może odbywać się w warunkach zawczasu przygotowanego chronionego transportu, a także kompleksowej ochrony ludzi i techniki oraz struktur kierowania.

Zaleca się planowanie miejsc w budowlach ochronnych w szczególności dla:

1) pracowników oraz interesantów – w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, Systemu Powiadamiania Ratunkowego, Państwowego Ratownictwa Medycznego, Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, szpitalnej opieki zdrowotnej, organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości, szkolnictwa wyższego, szkół i przedszkoli, portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej, dworców kolejowych o rocznej odprawie pasażerów powyżej 0,3 mln osób, obsługi pasażerów w transporcie lotniczym;

2) osób wykonujących pracę – na terenie zakładów pracy o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym, zwłaszcza w nowo wznoszonych budynkach administracyjnych i biurowych;

3) mieszkańców miast – w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, usytuowanych w granicach administracyjnych miast;

4) mieszkańców i użytkowników budynków – w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych lub administracyjnych, usytuowanych w odległości poniżej 100 metrów od granicy terenów zamkniętych niezbędnych dla obronności państwa.

Rys. 1 - Schron dla załogi przewidziany w planie ewakuacji zakładu

Budowle ochronne zaleca się stosować również w celu zapewnienia ochrony:

1) pozostałej ludności oraz osób wykonujących pracę – szczególnie na terenie oraz w pobliżu zakładów pracy wykorzystujących substancje przemysłowe zagrażające życiu lub zdrowiu człowieka;

2) stacjonarnych urządzeń technicznych w celu zapewnienia nieprzerwanej pracy w sytuacjach kryzysowych i awaryjnych, w szczególności central telekomunikacyjnych, rozgłośni radiofonicznych i telewizyjnych, urządzeń energetycznych, central sieci energetycznych, reaktorów jądrowych w elektrowniach lub ośrodkach badawczych, serwerów bankowych i przemysłowych, urządzeń węzłów wodociągowych i kanalizacyjnych, automatycznych sterowni procesów przemysłowych i innych tego typu obiektów;

3) cennej dokumentacji, archiwów filmowych, radiowych i telewizyjnych;

4) strategicznych rezerw materiałowych;

6) zabytków nieruchomych – w ramach prac techniczno-inżynieryjnych wzmacniających konstrukcję i odporność obiektu oraz zapewniających osłonę przed czynnikami rażenia, zaplanowanych na wypadek zagrożenia konfliktem zbrojnym.

W budownictwie jednorodzinnym, w miarę możliwości technicznych i ekonomicznych zaleca się do powszechnego stosowania piwnice lub podpiwniczenia (względnie wydzielone pomieszczenie parteru o wzmocnionej konstrukcji), które w razie potrzeby można wykorzystać jako pomieszczenia bezpieczeństwa chroniące przed skutkami huraganów, trąb powietrznych oraz innych zagrożeń czasu pokoju lub wojny. Stosowanie ww. zabezpieczeń nie jest obligatoryjne.

W celu ochrony przed skutkami huraganów i trąb powietrznych, zaleca się wykorzystanie istniejących piwnic lub podpiwniczeń. Na terenach rekreacyjnych oraz polach namiotowych, miejsce ukrycia mogą stanowić zawczasu przygotowane rowy ziemne (okopy) chroniące przed obrażeniami od drzew połamanych silnym wiatrem.