Budowle ochronne powinny łącznie spełniać następujące wymagania:

1) zapewnić możliwie najmniejszą odległość od miejsca stałego przebywania ludzi, którzy mają z niej korzystać, tak by dojście do budowli ochronnej mogło nastąpić możliwie najszybciej (zalecana odległość: do 150 metrów);

2) być zabezpieczone przed zalaniem wodą w strefach możliwych podtopień, również w przypadku ulewnych opadów atmosferycznych i powodzi, przy czym należy zapewnić usytuowanie poza obszarem terenu, który może ulec zatopieniu na skutek zniszczenia (uszkodzenia) urządzeń hydrotechnicznych piętrzących wodę;

3) być całkowicie zagłębione w ziemi, a w przypadku braku możliwości całkowitego zagłębienia – częściowo zagłębione, a częściowo obsypane gruntem;

4) konstrukcję naziemną stosuje się, gdy względy techniczne nie pozwalają lub utrudniają zagłębienie budowli ochronnej w ziemi (np. warunki hydrogeologiczne lub powodziowe), pod warunkiem spełnienia wymogów ochronnych określonych w niniejszych warunkach technicznych;

5) konstrukcję naziemną dopuszcza się również w przypadku budowli ochronnych o pojemności do 25 osób, obiektów istniejących lub składanych z gotowych elementów, jeżeli przewiduje to zastosowana technologia (np. budowle ochronne zbudowane z koszy gabionowych wypełnionych piaskiem), o ile spełniają one wymogi ochronne określone w niniejszych warunkach technicznych;

6) w przypadku nowo projektowanych budowli ochronnych – powinny posiadać jedną – ewentualnie dwie kondygnacje, jeżeli jedna kondygnacja zaplanowana jest na pomieszczenia strefy technicznej.

 WARTO WIEDZIEĆ
Przy projektowaniu budowli ochronnych należy uwzględnić możliwość wystąpienia w dłuższym okresie czasu ekstremalnych zjawisk pogodowych (ulewne deszcze) oraz zakłóceń w działaniu miejskich sieci kanalizacyjnych. Na terenach podmokłych należy również uwzględnić okresowe wahania poziomu wód podziemnych, które mogą sięgać kilkudziesięciu centymetrów.


 
Przykłady skutków niedostatecznego zabezpieczenia schronu w strefie możliwych podtopień. Rys. 6 - Brak zaworu zwrotnego w odpływie kanalizacji spowodował zalanie schronu ściekami podczas ulewnego deszczu. Rys. 7 - Podczas lokalnego podtopienia woda przedostała się przez otwór wejściowy (usytuowany na równi z poziomem terenu).

 
Rys. 8 - Schron z 1984 r. okresowo zalewany wodami zaskórnymi. Spód płyty fundamentowej posadowiono 50 cm powyżej maksymalnego założonego poziomu wód podziemnych (zaskórnych), co w praktyce okazało się niewystarczającym zabezpieczeniem. Rys. 9 - Schron z lat 40. zatopiony wodami podziemnymi na wysokość ponad metra.

W pomieszczeniach budowli ochronnych nie mogą znajdować się:

1) przewody gazowe;

2) przewody paliwowe, pary technologicznej lub sprężonego powietrza, za wyjątkiem instalacji wewnętrznych budowli ochronnej;

3) instalacje przelotowe sieci wodno-kanalizacyjnych, centralnego ogrzewania lub ciepłej wody, przy czym w budowlach ochronnych typu ukrycie dopuszcza się wyjątkowo usytuowanie instalacji wewnętrznych budynku, których poprowadzenie poza obrysem ukrycia jest technicznie utrudnione.

W przypadku nowo projektowanych budowli ochronnych typu wolnostojącego należy dodatkowo zapewnić:

1) odległość od miejsca stałego przebywania ludzi, którzy mają z niej korzystać – nie więcej niż 150 m;

2) odległość od gazociągów niskiego i średniego ciśnienia, magistrali wodociągowych i centralnego ogrzewania o średnicy powyżej 100 mm, magistrali kanalizacyjnych oraz kabli wysokiego napięcia – co najmniej 10 metrów;

3) odległość od gazociągów wysokiego ciśnienia – co najmniej 50 metrów, chyba że rozwiązanie konstrukcyjne budowli ochronnej zapewnia odpowiednią ochronę przed skutkami awarii;

4) odległość od instalacji paliwowych, kotłowni wysokociśnieniowych, składów i magazynów zaliczanych do I, II lub III kategorii niebezpieczeństwa pożarowego o pojemności powyżej 20 ton, składów i magazynów materiałów żrących lub cuchnących o pojemności ponad 100 ton – co najmniej 100 metrów, chyba że rozwiązanie konstrukcyjne budowli ochronnej zapewnia odpowiednią ochronę przed skutkami awarii;

5) odległość od budynków – nie mniejszą niż 1/3 wysokości najbliższego budynku, chyba że konstrukcja budowli ochronnej jest odporna na obciążenia wtórne od zagruzowania i spadających elementów, kanały wentylacyjne są zabezpieczone przed zasypaniem, a co najmniej jedno wyjście spełnia wymogi przewidziane dla wyjść zapasowych położonych poza strefą zagruzowania;

6) w przypadku, gdy odległość od budynku jest mniejsza niż 1/3 wysokości budynku, zalecane są budowle ochronne z dostępem bezpośrednim z budynku;

7) na terenach intensywnie zabudowanych zalecane się budowle ochronne przylegające do ściany zewnętrznej budynku.

Pojemność budowli ochronnej, oznaczającą maksymalną liczbę osób, która może przebywać w budowli ochronnej, ustala się uwzględniając warunki bezpieczeństwa oraz względy techniczno-ekonomiczne, stosownie do powierzchni budowli ochronnej oraz liczby miejsc siedzących i leżących.

Należy projektować budowle ochronne o pojemności:

1) pod budynkami - zapewniającej miejsca ochronne dla użytkowników danego budynku;

2) jako budowle wolnostojące - zapewniającej miejsca ochronne dla osób przebywających w rejonie, dla którego przewidziano miejsca ochronne;

3) w części przeznaczonej na stanowisko kierowania - o pojemności ustalonej indywidualnie z uwzględnieniem funkcji stanowiska kierowania.

Jeżeli pozwalają na to miejscowe warunki oraz możliwości wykonawcze i ekonomiczne, zaleca się rozśrodkowanie tj. planowanie większej liczby oddzielnych budowli ochronnych o możliwie najmniejszej pojemności.

W przypadku potrzeby zapewnienia miejsc ochronnych dla więcej niż 300 osób w nowo projektowanych budowlach ochronnych typu wolnostojącego należy zaprojektować oddzielne budowle ochronne w odległości nie mniejszej niż 20 m (nie dotyczy budowli ochronnych w formie tuneli osłoniętych co najmniej 15 metrową warstwą nadkładu ziemnego).

Powierzchnia użytkowa przypadająca na jedną osobę powinna zapewnić bezpieczne przebywanie i poruszanie się osób w budowli ochronnej, przy uwzględnieniu założonej liczby miejsc siedzących i leżących, przy czym nie może być mniejsza, niż:

1) przy stosowaniu wentylacji mechanicznej - 0,6 m² na każde miejsce siedzące;

2) przy stosowaniu wentylacji grawitacyjnej - 1,0 m² na każde miejsce siedzące.